در این مقاله قصد داریم درباره آداب و رسوم عقد در محضر عقد ارزان در تهران صحبت کنیم. در هر شهر و در هر فرهنگی، مراسم عقد و ازدواج به شیوه خاص آن منطقه برگزار می­شود. در زمان­های قدیم انتخاب همسر برای دختر و پسر بر عهده پدر و مادر بود و دختر و پسر بدون اینکه همدیگر را دیده باشند با یکدیگر ازدواج می­کردند. مادر یا پدر در صورت صلاحدید و مناسب دیدن پسر یا دختر برای ازدواج پا پیش می­گذاشتند و پسر یا دختر از صحبت­های یواشکی مادر و پدر متوجه می­شدند که خبری است و احتمالا قرار است خواستگار بیاید یا به خواستگاری برود. اما امروزه این نوع ازدواج دیگر رایج نیست و پدر و مادر درباره فرد مقابل نظر دختر یا پسر را می­پرسند و بعد ازدواج صورت می­گیرد.

پدر و مادر درباره ازدواج و ارتباط با طرف مقابل با فرزند خود صحبت می­کنند و در جلسه خواستگاری زمانی را برای صحبت کردن دختر با پسر در نظر می­گیرند تا با یکدیگر آشنا شوند. در ازدواج ایرانی چند معیار مهم دختر یا پسر تعریف شده است.

اولین معیار در ازدواج ایرانی اخلاق خوب می­باشد. این معیار را می­توان مهمترین معیار ازدواج دانست. زیرا زندگی کردن با فردی که اخلاق خوش نداشته باشد سخت و طاقت فرسا خواهد بود.

معیار بعدی برای ازدواج یکی بودن شان و اخلاق اجتماعی است. به عنوان مثال فردی که در خانواده­ای فرهنگی بزرگ شده باشد برایش سخت است که با فردی که در خانواده­ای با سطح اجتماعی پائین زندگی کرده است، ازدواج نماید و با او زندگی کند. ممکن است بر سر مسائل اخلاقی و رفتاری با یکدیگر به مشکل بر بخورند. پس بهتر است دختر و پسر در اصطلاح هم کف باشند تا در آینده با مشکلات کمتری مواجه شوند.

معیار دیگر خوش صحبتی و خوش زبانی می­باشد. هیچ فردی دوست ندارد با فردی خشک و بی احساس زندگی کند. به همین دلیل در مراسم خواستگاری میزان مهارت فرد در بروز احساسات و نحوه سخن گفتن فرد مقابل باید سنجیده شود.

از دیگر معیارهای مهم برای ازدواج شغل و حرفه می­باشد. توانایی مالی برای ادامه زندگی اصلی­ترین معیار برای ازدواج موفق می­باشد. فردی که قادر به تامین هزینه­های زندگی نباشد قطعا قادر به اداره زندگی نیز نخواهد بود.

از جمله معیارهای دیگر می­توان به علاقه مندی به تفریح، گردش و ورزش می­باشد.

هدف از ازدواج مستقل شدن دختر و پسر، رسید به آرامش در کنار همسر و برخورداری از مهر و علاقه همسر می­باشد. داشتن شریک زندگی خوب و مناسب، موجب می­شود تا فرد در زندگی مشترک احساس آرامش و آسایش داشته باشد و از روزهای زندگی خود لذت ببرد.

 

مراحل مختلف ازدواج ایرانی

در سنت قدیمی ایرانی اولین مرحله برای ازدواج انتخاب دختر می­باشد. خانواده دختر در صورتی که مایل به ازدواج دختر خود بودند و دختر نیز برای ازدواج آمادگی لازم را داشت، برای حضور خانواده پسر برای مراسم خواستگاری موافقت می­شود. سپس خانواده پس همراه با پسر به خانه دختر می­روند و خانواده دختر و خانواده پسر با یکدیگر آشنا می­شوند و با یکدیگر درباره ازدواج و رسم و رسوم خود صحبت می­کنند. سپس پدر دختر به پسر اجازه می­دهد تا با دختر به صورت خصوصی صحبت نماید و دختر در این جلسه می­تواند سوالات خود را از پسر بپرسد و درباره معیارهایی که برایش اهمیت دارد با پسر صحبت کند.

پسر نیز قبل از حضور در مراسم خواستگاری باید درباره معیارهای مهمی که از همسر آینده خود انتظار دارد فکر کند و در مراسم خواستگاری درباره آنها با دختر صحبت نماید. پس از اولین جلسه و صحبت­های اولیه خانواده دختر فرصتی می­خواهند تا درباره پسر و خانواده او تحقیق کنند و نظر دختر را درباره پسر بدانند.

پس از رضایت دختر و پسر، مراسم بله برون برگزار می­شود و مقدار مهریه، شیر بها، جهیزیه و تاریخ عقد مشخص می­شود. سپس خانواده دختر و پسر به دنبال محضر عقد ارزان در غرب تهران می­گردند تا در روز تعیین شده دختر و پسر به عقد یکدیگر درآیند.

 

سنت خواستگاری و ازدواج

در فرهنگ ایرانی در اولین جلسه پسر با گل و شیرینی به همراه خانواده به خانه دختر می­روند. پس از تائید خانواده­ها، در جلسه دوم خانواده پسر برای دختر هدایای مانند طلا، پارچه، لباس و ... می­برند. در جلسات بعدی خانواده پسر برای دختر انگشتر نشان می­خرند و مادر پسر آن را در دست دختر می­اندازد.

در جلسه بله برون درباره مهریه صحبت می­شود. مهریه را خانواده دختر تعیین می­کنند و در صورتی که خانواده پسر با مقدار مهریه موافق بودند باقی صحبت­ها ادامه پیدا می­کند. در فرهنگ ایرانی رسم بر این است که تعدادی از اجناس جهیزیه را خانواده پسر تامین می­کند و خانواده پسر مشخص می­کند که خرید کدام یک از اقلام جهیزیه تا بر عهده می­گیرد. در برخی از رسوم برای دختر شیر بها تعیین می­شود که خانواده پسر باید آن را به خانواده دختر بدهد.

در جلسه بله برون تاریخ عقد مشخص می­شود. اگر خانواده­ها تمایل داشته باشند که عقد در مناسب خاصی برگزار شود، از روی تقویم تاریخ مورد نظر را مشخص می­کنند و به توافق می­رسند و بعد نوبت به انتخاب محضر عقد ارزان در غرب تهران می­رسد.

بهتر است در جلسه بله برون هر دو خانواده تعداد افرادی که برای مراسم عقد به محضر عقد مهردریا دعوت خواهند کرد را مشخص کنند. برای مراسم عقد معمولا از بزرگان فامیل و فامیل­های درجه یک دعوت می­شود، مگر اینکه خانواده­ها قصد داشته باشند مراسم مفصلی برگزار نمایند.

خرید آینه و شمعدان، لباس عروس، لوازم آرایش و ... بر عهده خانواده پسر می­باشد. در مراسم عقد دختر و پسر بر یکدیگر محرم می­شوند اما این به معنی آغاز زندگی مشترک نیست و با عنوان دوران نامزدی شناخته می­شود. در مورد هزینه مراسم عقد نیز خانواده­ها با یکدیگر به توافق می­رسند و هزینه محضر عقد غرب تهران و مراسم را بین خود تقسیم می­کنند.

پس از توافق خانواده­ها بر سر تمام مسائل مربوط به مراسم عقد، دختر و پسر برای یافتن محضر عقد ارزان در تهران اقدامات لازم را انجام می­دهند. از مهمترین نکاتی که در هنگام مراجعه به دفتر عقد باید مورد توجه قرار گیرد، دکوراسیون اتاق عقد و نحوه چیدمان سفره عقد می­باشد. توجه داشته باشید که در سفره عقد تمام موارد لازم چیده شده باشد و از ظروف شیک و زیبا استفاده شده باشد.

 

فلسفه اجزای موجود در سفره عقد چیست؟

 

سفره عقد مهمترین قسمت اتاق عقد است و عروس در مورد چیدمان و تزئینات موجود در سفره عقد وسواس بالایی به خرج خواهد داد.

پهن کردن سفره عقد در روز عقد، سنت دیرینه ایران باستان است که زرتشتیان به آن سفره گواه می­گفتند. ایرانیان باستان برای مراسم ازدواج و آغاز پیمان مشترک دو نفر ارزش بسیاری قائل بودند و به همین دلیل برای تزئین سفره عقد از ظروف خاص و گران بهایی استفاده می­کردند. پارچه­ای پهن می­کردند و ظروف را روی آن می­چیدند.

در ایران باستان رسم بر این بوده است که برای مراسم خاص و با ارزش پارچه­ای را وسط اتاق پهن می­کردند و لوازم مربوط به مراسم روی آن می­چیدند. مثلا در عید نوروز سفره هفت سین را نیز به همین ترتیب پهن می­کردند.

برای سفره عقد عمدتا از پارچه سفید استفاده می­شد و در ایران باستان سفید نماد پاکی و خوشبختی می­باشد. البته امروزه در اقوام مختلف سفره عقد در رنگ­های مختلفی انتخاب می­شود و مربوط به آداب و رسوم هر قوم می­باشد.

در سفره عقد موجود در محضر عقد مهردریا اجزای مختلفی به چشم می­خورد مانند آینه و شمعدان، گردو و بادام، نبات، تخم مرغ، اسپند و عسل و ... که هر یک فلسفه خاص خود را دارد که در ادامه به طور مفصل درباره آن صحبت خواهیم نمود.

• آینه و شمعدان: اولین و مهمترین اجزای سفره عقد آینه، شمعدان و قرآن می­باشد. قرآن را نشانه­ای برای ماندگار شدن و مستحکم شدن پیمان مشترک دختر و پسر در سفره قرار می­دهند و جنبه معنوی دارد. آینه را بالای سفره عقد می­گذارند و روی آینه باید رو به عروس و داماد باشد که باعث می­شود همدیگر را در آینه ببینند و عشق زلال و پاکی بین آنها شکل گیرد. شمع­های شمعدان نشانه روشنایی و گرمی میان عروس و داماد است. شمعدان ها باید در دو طرف آینه قرار گیرند.
• شاخه نبات: نبات نشانه شیرینی زندگی و پیمان مشترک عروس و داماد است. شاخه نبات از اصلی ترین اجزای سفره عقد می­باشد و شاخه­های نبات را به زیبایی تزئین می­کنند و در سفره قرار می­دهند. برای تزئین نبات از لوازم مختلفی مانند روبان یا اکلیل استفاده می­شود تا زیباتر و با شکوه­تر به نظر بیاید.
• آب: برخی طبق آداب و رسوم قدیم در سفره عقد آب می­گذارند مه نماد پاکی و صداقت و روشنایی است. گاهی درون آب ماهی قرمز نیز می­اندازند که نماد حیات می­باشد و یا به جای ماهی از گل طبیعی، برگ درخت یا شمع نیز استفاده می­کنند.
• نقل: از گذته رسم بر این بوده که روی سر عروس و داماد نقل می­پاشیدندکه نماد شیرینی و شیرین کامی است. گاها داخل نقل سکه­های تزئینی نیز می­ریزند که نماد ثروت و دارایی می­باشد که بر سر عروس و داماد سرازیر می­شود.  
• هفت دانه: از گذشته رسم بوده است که در یک سینی هفت دانه معروف به نام­های خشخاش، برنج، سبزی خشک، نمک، چای، رازیانه و کندر را به طور مرتب یا مدل خاص می­چیدند و تزئین می­کردند که نشانه دور کردن چشم بد و شوم از زندگی عروس و داماد است. این سینی جزو آداب و رسوم کهن ایرانی می­باشد و امروزه دیگر رایج نیست.
• نان، پنیر و سبزی: در محضر عقد غرب تهران نان و پنیر را در شکل­های زیبا به همراه سبزی یا در کنار سبزی می­پیچند و در سفره عقد قرار می­دهند که نماد رزق و روزی می­باشد. سبزی نماد سلامتی و سرسبزی است و بسیاری از افراد بسیار ماهرانه و زیبا سبزی و نان و پنیر را تزئین می­کنند.
• عسل: یکی از رسوم عقد گذاشتن عسل در دهان عروس و داماد است که هر دو این کار را انجام می­دهند و عسل را در دهان یکدیگر می­گذارند. عسل در سفره عقد نماد شیرینی و شیرین کامل است و به منظور شیرین نمودن پیمان مشترک عروس و داماد در سفره عقد قرار داده می­شود. برای عسل معمولا از ظروف شیک و کریستالی استفاده می­شود تا رنگ زیبای عسل نمایان باشد.
• تخم مرغ: در سفره عقد معمولا چندین تخم مرغ با تزئینات زیبا و رنگ­های زیبا قرار داده می­شود که نماد تداوم نسل می­باشد و اغلب آنها را به رنگ­های طلایی یا نقره­ای رنگ آمیزی می­کنند تا جلوه زیباتری داشته باشد.
• سکه: از دگر اجزای سفره عقد سکه می­باشد که نماد رزق و روزی می­باشد و رنگ سکه را با توجه به سایز تزئینات موجود در سفره ست می­کنند و ممکن است سکه را به رنگ طلایی یا نقره­ای تزئین نمایند.
• گردو، فندق و بادام: وجود خوراکی­های مقوی در سفره عقد نماد گسترده بودن سفره می­باشد و گردو به دلیل اینکه درخت آن عمری طولانی دارد، در سفره عقد نماد طول عمر عروس و داماد می­باشد. گردو و بادام را معمولا به صورت طلایی یا نقره­ای رنگ می­کنند یا بر روی آنها اکلیل می­پاشند تا جلوه زیباتری داشته باشد.
• میوه: در محضر عقد ارزان در غرب تهران، در سفره عقد میوه­هایی مانند سیب و انار و سایر میوه­های خوش رنگ را قرار می­دهند که نماد بهره مندی و برخورداری عروس و داماد از نعمت­های الهی می­باشد. بیشتر از میوه­هایی استفاده می­شود که ظاهر زیباتری دارند و به طور ویژه همراه با گل و برگ تزئین می­شوند.
• گل: گل طبیعی یکی از جزئیات موجود در سفره عقد است که نماد طراوت و شادابی می­باشد و زیبایی خاصی به سفره عقد می­بخشد. چیدمان گل­ها بستگی به مهارت و ظرافت فردی دارد که سفره عقد را می­چیند. معمولا از گل­های رنگ روشن و هماهنگ با تم اتاق عقد استفاده می­شود و گل­ها در قسمت­های مختلف سفره، کنار سایر تزئینات مورد استفاده قرار می­گیرند. در محضر عقد مهردریا اتاق عقد و سفره عقد به زیبایی هر چه تمام تر، با مهارت طراح دکوراسیون، گل آرایی شده است و جلوه بسیار زیبا و رویایی خلق نموده است.
• سبد حلقه ازدواج: از دیگر اجزای سفره عقد ظرف یا سبد مخصوص قرار گرفتن حلقه ازدواج می­باشد. سبد حلقه باید زیبا و شکیل باشد و از تزئینات و گل­های زیبایی داخل آن استفاده شده باشد. سبد حلقه ازدواج معمولا برای عکاسی مورد استفاده قرار می­گیرد و به همین دلیل باید اندازه مناسبی داشته باشد تا در عکس مشخص باشد.
• کله قند: در سفره عقد کله قندهای تزئینی و کوچکی قرار دارند که به زیبایی و با ظرافت تزئین شده است و برای مراسم قند سایی بر سر عروس و داماد مورد استفاده قرار میگیرد. معمولا یک تور سفید یا یک پارچه سفید را روی سر عروس و داماد می­گیرند و قند را روی سر آنها می­سایند. سایش کله قند بر سر عروس و داماد نماد بارش شیرینی و شادی بر سر عروس و داماد می­باشد که زندگی­شان را سرشار از شیرینی و شادی می­کند.

 

• دود کردن اسپند: و در نهایت دود کردن اسپند از دیر باز در فرهنگ ایرانیان وجود داشته است و نماد دور کردن چشم بد از زندگی عروس و داماد است. در محضر عقد ارزان در تهران یک نفر اسپند را روی سر عروس و داماد می­گرداند و بعد درون ذغال می­ریزد تا دود کند.

 

در محضر عقد غرب تهران تمام جزئیات در سفره عقد وجود دارند و به زیبایی تزئین شده اند. برای اطمینان حاصل نمودن از جزئیات موجود در سفره عقد می­توانید تمام موارد را در برگه­ای یادداشت نمائید و با خود به محضر ببرید و تمام موارد را چک کنید. اگر در فرهنگ شما مورد دیگری یا خوراکی دیگری را در سفره قرار می­دهند می­توانید آن را در روز عقد با خود ببرید و به پرسنل بدهید تا آن را تزئین نمایند و در سفره عقد قرار دهند. محضر عقد مهردریا با 20 سال سابقه، آماده برگزاری مراسم عقد و نامزی جوانان عزیز می­باشد و سالن محضر دارای ظرفیت 50 نفری می­باشد.

محضر عقد مهردریا شرایط مناسب برای حضور افراد معلول و سالمند را فراهم نموده است تا مهمانان شما با هر شرایطی بتوانند در مراسم عقد شما حضور یابند. از دیگر امکانات موجود در این محضر عقد حضور عکاس و فیلم بردار حرفه­ای و کار بلد می­باشد که لحظات به شیرین و به یادماندنی روز عقد شما را ثبت می­نمایند.

 

 

آداب و رسوم عقد و عروسی در شهرهای مختلف

 

در کشور ما در هر شهر و در هر قومی مراسم عقد و عروسی آداب و رسوم خاص خود را دارد. هر قومی برای برگزاری مراسم عقد، بردن جهیزیه، عروسی و شام عروسی آداب و رسوم متفاوتی دارند که در ادامه مختصری درباره هر یک توضیح خواهیم داد.

• به عنوان مثال در بلوچستان، مردم بلوچ در روز عروسی داماد را بر شتری سوار می­کنند و پسر بچه­ای را جلوی داماد می­نشانند و به خواندن ترانه و رقص و شادی می­پردازند تا داماد را به خانه و نزد عروس برسانند.
• در لرستان و در میان اقوام لر، خانواده پسر و فامیل برای او دختری را در نظر می­گیرند و چندین بار برای ارتباط و آشنایی با خانواده دختر و دیدن دختر به خانه پدری دختر می­روند و ریش سفیدان را نیز با خود می­برند. اگر ریش سفیدان، دختر و خانواده دختر را تائید کردند، پسر با ضمانت آنها به خواستگاری می­رود و بعد از چندین جلسه خواستگاری، خانواده­ها شرایط خود را اعلام می­کنند و پس از قبول تمامی شرایط، دختر و پسر به عقد یکدیگر درمی­آیند.
• در استان گیلان نیز رسم بر این است که پسر برای جلب رضایت پدر دختر، برای کارهایی مانند شالی کاری، کشاورزی، دامداری و سایر کارهای مردانه به او کمک می­کند. معمولا این همکاری و کمک تا بعد از ازدواج نیز ادامه دارد. در مناطق روستایی معمولا داد و ستدهایی میان دو خانواده رد و بدل می­شود که شامل دادن زمین زراعی یا دام به عروس می­باشد که به نوعی کمک به عروس و داماد برای گذراندن زندگی در آینده محسوب می­شود.
• در برخی از مناطق گیلان در مراسم عروسی نهالی را از حیاط خانه پدر عروس در می­آورند و آن نهال را در حیاط خانه عروس و داماد می­کارند. در برخی از مناطق نیز مادر عروس یک خروس را از مادر داماد می­گیرد و آن را تزئین می­کند و بندی بر پای خروس می­بندد و بند را به پای یک مرغ می­بندد. سپس مرغ و خروس را همراه با عروس و داماد به خانه عروس می­برند تا عروس و داماد در خانه خودشان بند از پای مرغ و خروس باز کنند و در لانه­ای که برایشان آماده کرده اند، رهایشان می­کنند.
• در میان قوم ترکمن، مراسم خواستگاری با رضایت مادر و پدر عروس آغاز می­شود با رد و بدل کردن شیرینی و تعیین مقدار مشخصی به عنوان شیربها و تعیین روز عقد و عروسی خاتمه می­یابد. در رسوم قوم ترکمن تعیین مقدار بالای مهریه رایج نیست و در عوض به عروس شیربها داده می­شود که شامل دارایی، گوسفند، گاو، شتر و یا قوچ می­باشد. از نظر مردم ترکمن، شیربها نوعی هدیه است که به عروس داده می­شود.
• رسم شیرازی­ها به این گونه است که خانه پدری عروس و داماد را تزئین می­کنند و دور تا دور حیاط خانه را گلدان­های شمعدانی می­چینند و بعد عروس را وارد حیاط خانه پدری می­کنند و فامیل عروس کل می­کشند. سپس خانواده داماد برای بردن عروس آماده می­شوند و عروس پس از بوسیدن دست پدر و مادر خود، از زیر قرآن رد می­شود و از خانه خارج می­شود. هنگامی که عروس  می­خواهد وارد خانه پدری داماد شود، یک نفر یک ظرف حاوی عسل را مقابل عروس می­گیرد و عروس انگشت در عسل می­زند و انگشت خود را به در خانه می­کشد و وارد خانه می­شود.

یک نفر با یک سینی که شامل یک جلد قرآن، یک کاسه آب که داخل آن برگ و گل نارنج وجود دارد در مقابل عروس ظاهر می­شود. عروس قرآن را بر می­دارد و می­بوسد و بعد از زیر آن رد می­شود. سپس کاسه آب را روی زمین می­گذارند تا عروس از روی کاسه رد شود. اما نکته جالب اینجاست که عروس باید طوری از روی کاسه رد بشود که پایش به کاسه بخورد و ظرف را واژگون کند تا آب داخل ظرف بر روی زمین بریزد.

• در عروسی کردها، دختران جوان در مراسم پایکوبی، لباس قرمز رنگی بر ترن دارند و صورتشان را طوری می­پوشانند که پسران جوان بتوانند آنها را بشناسند تا شاید بتوانند از میان دختران جوان، عشق زندگی خود را پیدا کنند.